اثر ماشه؛ از سفره مردم تا صنایع

«بشارت نو» خطر فعال شدن «مکانیسم ماشه» بر سر اقتصاد کشور را بررسی می کند:
مونا ربیعیان/با بالا گرفتن تنش‌ها بر سر پرونده هسته‌ای ایران، خطر فعال شدن «مکانیسم ماشه» دوباره بر سر اقتصاد کشور سایه انداخته است. سازوکاری که در صورت فعال شدن، همه تحریم‌های سازمان ملل را بازمی‌گرداند و ایران را به روزهای سخت پیش از برجام بازمی‌گرداند. پیامدهای این وضعیت فقط در سطح دیپلماسی باقی نمی‌ماند؛ بلکه از کارخانه‌ها تا خانه‌های مردم اثرات خود را خواهد گذاشت. در ادامه، روایت چند صدای مختلف از دل جامعه اقتصادی و اجتماعی ایران را می‌خوانیم.
صدای کارگر؛ ترس از بیکاری پشت در کارخانه
حمید، کارگر یک کارخانه قطعه‌سازی در اصفهان، می‌گوید: «ما بارها این شرایط را تجربه کردیم. وقتی تحریم می‌آید، اولین ضربه به تولید می‌خورد. کارفرما می‌گوید مواد اولیه گیر نمی‌آید، خط تولید می‌خوابد. نتیجه‌اش این است که یا حقوق ما عقب می‌افتد یا بیکار می‌شویم. حالا دوباره همه می‌گویند مکانیسم ماشه ممکن است فعال شود. ما بیشتر از هر کس دیگر نگرانیم چون زندگی‌مان به همین حقوق وابسته است.»

صدای تولیدکننده؛ آینده‌ای مبهم برای سرمایه‌گذاری
یک فعال حوزه نساجی در یزد چنین توضیح می‌دهد: «وقتی صحبت از بازگشت تحریم‌های شورای امنیت می‌شود، معنایش خیلی روشن است: همه راه‌های تجارت سخت‌تر و پرهزینه‌تر خواهد شد. حتی چین و روسیه هم برای همکاری با ما دست‌به‌عصا خواهند شد. در چنین فضایی سرمایه‌گذار نمی‌تواند برای یک سال بعد برنامه‌ریزی کند. بلاتکلیفی برای ما از هر چیز بدتر است. اگر مکانیسم ماشه فعال شود، بسیاری از واحدهای تولیدی کوچک و متوسط به تعطیلی کشیده می‌شوند.»
صدای مردم؛ سفره‌ای که هر روز کوچک‌تر می‌شود
زهرا، مادر دو کودک در تهران، با نگرانی از آینده می‌گوید: «وقتی تحریم‌ها برمی‌گردد، اولین چیزی که مردم حس می‌کنند گرانی است. قبلاً با بالا رفتن دلار، قیمت مرغ و برنج چند برابر شد. حالا اگر دوباره تحریم‌های شدید برگردد، معلوم نیست چطور باید زندگی کنیم. ما دیگر تحمل فشار بیشتر را نداریم.»
یک کارشناس اقتصادی هشدار می‌دهد: «فعال شدن مکانیسم ماشه فقط به معنای فشار بر دولت یا شرکت‌های بزرگ نیست. اثرات آن به‌سرعت به سفره مردم منتقل می‌شود. تورم، بیکاری و کاهش امید اجتماعی، پیامدهای مستقیم این شرایط است. تجربه نشان داده فشار اقتصادی اگر طولانی شود، به نارضایتی و حتی آسیب‌های اجتماعی جدی منجر خواهد شد. بنابراین این موضوع فقط یک مسئله دیپلماتیک نیست؛ یک مسئله اجتماعی است که باید جدی گرفته شود.»
گفت‌وگو با کارگران، تولیدکنندگان، مردم و کارشناسان نشان می‌دهد که فعال شدن مکانیسم ماشه، مثل یک زنجیر به‌هم‌پیوسته، همه لایه‌های جامعه را تحت فشار قرار می‌دهد؛ از خط تولید کارخانه‌ها تا سفره‌های خانوار. اگر این تهدید عملی شود، ایران با موج تازه‌ای از مشکلات اقتصادی و اجتماعی روبه‌رو خواهد شد که عبور از آن بدون ثبات سیاسی و تصمیم‌های شجاعانه بسیار دشوار است.