دولت وفاق با ناهماهنگی درونی مواجه است

«محمد رضا سبزعلیپور» رئیس مرکز تجارت جهانی ایران در گفت وگو با«بشارت نو»:
میترا موحد/ محمد رضا سبزعلیپور رئیس مرکز تجارت جهانی ایران است.«بشارت نو» برای تحلیل و بررسی چشم انداز پیش روی کشور از نظر اقتصادی و بین المللی با ایشان گفت وگو کرده که در ادامه ماحصل این گفت وگو را می خوانید.
* شرایط اقتصادی مردم با توجه به معادلات پیچیده بین المللی پیرامون ایران با چه چشم اندازی مواجه است؟
وضعیت اقتصادی کشور در شرایط کنونی، به‌درستی در موقعیتی پیچیده و چند وجهی قرار دارد. مجموعه‌ای از عوامل داخلی و خارجی، از جمله تحریم‌ های سنگین آمریکا، ضعف در مدیریت اقتصادی، ناکارآمدی نظام بانکی، محدودیت‌ های صادراتی و بحران های ارزی، بحران اعتماد عمومی موجب شده که رکود تورمی، بیکاری پنهان و کاهش قدرت خرید، موجب فشار مضاعف بر معیشت مردم و ایجاد فضای بی‌ثبات در بازارها شده و شرایط دشواری برای مردم ایجاد کند.
اما در دل این بحران‌ ها، فرصت ‌هایی نیز وجود دارد. اگر تنش ‌زدایی منطقه‌ای، مذاکره با آمریکا، رفع تحریم‌ ها و مدیریت صحیح منابع کشور در دستور کار دولت قرار گیرد، میتوان اقتصاد را از رکود خارج و به مسیر ثبات بازگرداند.
این فشارها نه‌ تنها بر سفره مردم تأثیر گذاشته بلکه اعتماد عمومی به برخی ساختارهای اقتصادی را نیز کاهش داده است. در چنین شرایطی، نگرانی نسبت به آینده کاملاً قابل درک است و پیش‌بینی بسیاری از کارشناسان، ادامه روند رکود تورمی در کوتاه‌مدت است، مگر اینکه تحولی جدی در سیاست‌گذاری‌ ها رقم بخورد.با این حال، باید به این نکته مهم توجه داشت که اقتصاد ایران با همه چالش‌هایی که دارد، همچنان از ظرفیت ها و منابع بزرگی برخوردار است. منابع عظیم انرژی، نیروی انسانی تحصیل‌کرده و جوان، موقعیت ژئوپلیتیک ممتاز و توانمندی در بخش ‌هایی مانند کشاورزی، معدن، خدمات و فناوری، نشان میدهد که اگر فضای اقتصادی با رویکردی علمی، شفاف و متصل به دیپلماسی فعال مدیریت شود، میتوان اُفق متفاوتی ترسیم کرد.
*ترسیم این افق نیازمند چه الزاماتی است؟
بازگشت به عقلانیت اقتصادی، اصلاح روابط خارجی، اِحیای اعتماد عمومی و مبارزه واقعی با فساد، میتواند اقتصاد کشور را از بن‌ بست فعلی خارج کرده و به سمت رونق و ثبات هدایت کند.اگر رویکردها و تصمیمات کلان تغییر نکند، ادامه وضعیت موجود محتمل است. اما اگر اراده‌ای جدی برای اصلاحات اقتصادی و سیاسی بویژه در حوزه تعاملات بین‌المللی شکل بگیرد، چشم‌انداز آینده میتواند روشن ‌تر و امیدوارکننده ‌تر از وضعیت فعلی باشد.

البته رفع تحریم ‌ها به معنای امکان افزایش صادرات نفت، جذب سرمایه‌ گذاری خارجی و دسترسی بهتر به فناوری‌های روز دنیا خواهد بود. این موارد مستقیماً به رشد درآمدهای ارزی کشور و بهبود معیشت مردم منجر میشود.
علاوه بر آن، کاهش تنش‌ ها در منطقه و برداشته شدن سایه تهدیدات نظامی بویژه از سوی رژیم اسرائیل، فضای اَمن‌تری برای فعالیتهای اقتصادی و سرمایه‌گذاری فراهم خواهد کرد و هزینه‌ های گزاف نظامی را نیز کاهش می دهد.
اما این مسیر نیازمند مدیریت قوی، هماهنگ و شفاف از سوی دولت است. تصمیم ‌گیری‌ های درست اقتصادی، سیاستهای اصلاحی و ایجاد محیط کسب و کار مناسب، پایه ‌های اساسی توسعه پایدار و ارتقاء سطح رفاه مردم خواهند بود.
در نهایت، اگر تمام این عوامل در کنار هم قرار گیرند، میتوان به آینده‌ای روشن‌تر برای اقتصاد کشور و زندگی بهتر برای مردم امیدوار بود.
مذاکره حساب‌ شده با حفظ منافع ملی، هم میتواند فروش نفت و درآمد ارزی کشور را احیاء و هم سایه جنگ را از سر کشورمان دور کند. ولیکن شرط تحقق این مهم، مدیریت قوی و اراده سیاسی جدی برای اصلاح روندهاست.
*کنش گری پزشکیان نسبت به حل بحران های کنونی چگونه بوده است؟
کنش ‌گری پزشکیان اگر چه در مواردی نشان‌دهنده دغدغه ‌مندی و صداقت ایشان است اما تاکنون در سطح راهبردی نتوانسته منسجم و هدفمند باشد. سیاست ‌ورزی در شرایط بحرانی، نیازمند تیمی هماهنگ، کارآمد و دارای قدرت تحلیل و اجراست.
متأسفانه دولت چهاردهم درگیر یک ناهماهنگی درونی است. ترکیب وزرا و مسئولین، از انسجام لازم برخوردار نیست و برخی از اعضای دولت از توان مدیریتی یا تجربه لازم برای ادارۀ دستگاه ‌های بزرگ برخوردار نیستند. این نابرابری در سطح دولت، عملاً بخشی از مشکلات کشور را تشدید کرده است.
اگر دولت نتواند با بازسازی درونی و استفاده از نیروهای متخصص، خود را با شرایط بحرانی فعلی تطبیق دهد، فاصله آن با مطالبات مردم بیشتر خواهد شد و در نتیجه، سرمایه اجتماعی بیشتری از دست خواهد رفت.
در شرایط بحرانی فعلی کشور، کنش‌گری شخصیت‌ های کلیدی سیاسی مانند آقای پزشکیان و دولت چهاردهم، نقش بسیار مهمی در مدیریت بحران ‌ها و شکل‌دهی فضای عمومی دارد.

آقای پزشکیان، بعنوان یکی از چهره‌ های مطرح و با سابقه در عرصه سیاست ایران، تلاش کرده است با بیان نظرات خود، صدای بخشی از جامعه و نهادهای مختلف را منعکس کند و به نقد برخی رویکردها بپردازد. این نوع فعالیت میتواند در شرایط بحرانی مفید باشد، بشرط آنکه در راستای تقویت “وحدت ملی” و همگرایی عمل کند، نه ایجاد دو قطبی ‌های سیاسی یا اختلافات عمیق‌تر.
دولت چهاردهم نیز در مواجهه با بحران ‌های متعدد از جمله فشارهای اقتصادی، تحریم‌ ها و مسائل منطقه‌ای، مسئولیت بزرگی بر دوش دارد. در عین حالی که برخی سیاست ها و اقدامات مثبت قابل توجهی از طرف دولت دیده میشود، اما نقاط ضعف و چالش ‌هایی نیز در مدیریت، هماهنگی بین دستگاه ‌ها و ارتباط موثر با مردم وجود دارد.