مهاجرت از نقاط مرکزی به استان‌های شمالی
- شناسه خبر: 5522
- تاریخ و زمان ارسال: 24 بهمن 1402 ساعت 10:32
- منتشرکننده: بشارت آنلاین
عواقب جابجایی انبوه جمعیت به دلیل بودجه و توسعه بیشتر به مناطق توسعه یافته تشریح شد:
مهاجرت از نقاط مرکزی به استان‌های شمالی
یک جمعیت شناس به خبرآنلاین گفت: «وقتی‌که بود جه‌ها را بررسی می‌کنیم، متوجه می‌شویم به مناطق توسعه یافته بود جه بیشتری تخصیص د اد ه شد ه و به مناطق د یگر کمتر، همین باعث می‌شود جمعیت حرکت کند (مهاجرا د اخلی)، خود مسئولین حاضرند بروند د ر یک محیط فقیر و بد ون آب و امکانات د ر یک محرومیت کامل زند گی کنند ؟ بنابراین باید به این افراد مهاجر حق د اد که به فکر خود شان باشند و حرکت کنند .»
«مهاجرت کرد ن به‌خاطر بهد ست آورد ن رفاه بیشتر است.» این جمله را شهلا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس به خبرآنلاین می‌گوید ، اما معنای مهاجرت کرد ن همیشه ترک کشور نیست، گاهی آد م‌ها به‌ذنبال همان رفاهی که گفته شد فقط شهر خود را تغییر می‌د هند ، از استانی به استان د یگر مهاجرت می‌کنند تا شاید فقط کمی بهتر زند گی کنند ، مثلاً به شغلی با د رآمد بیشتر مشغول شوند ؛ د ر ظاهر این اید ه مهاجرت اتفاق بد ی نیست، افراد برای مسیر پیشرفت گاهی محل سکونت یا زند گی خود را تغییر می‌د هند ، اما وضعیت جایی تبد یل به نگرانی می‌شود که گروهی از آد م‌ها نه برای تحقق آرزوها بلکه فقط برای د اشتن هوا یا آب مهاجرت کنند . مهر سال قبل بود که احد وظیفه، رییس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی به خبرآنلاین گفت: «یکی از تبعات مهم کمبود آب مهاجرت است، جمعیتی که برای کار کرد ن آب ند اشته باشد راهی جز رها کرد ن آن منطقه ند ارد . رود خانه هیرمند عملاً خشک شد ه تا مهاجرت از استانی مانند سیستان و بلوچستان بیشتر شود ، این مهاجران هم بیشتر به سرزمین‌های شمالی مهاجرت می‌کنند .»
همین چند روز قبل هم د اریوش گل‌علیزاد ه، رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست د رباره آغاز مهاجرت‌های محیط زیستی گفت: «د ر ۲ سال اخیر، ۸۰۰ هزار نفر از استان‌های مرکزی و جنوبی کشور به د لیل تغییرات اقلیمی به استان‌های شمالی مهاجرت کرد ند و این پیامد جد ی تغییرات اقلیمی د ر کشور است و می‌تواند د ر آیند ه ابعاد امنیتی نیز د اشته باشد .»
مهاجرت‌های محیط زیستی؛ از هوای آلود ه شروع شد به کمبود آب رسید
د رباره آغاز مهاجرت‌های محیط زیستی، شهلا کاظمی‌پور می‌گوید : «از زمانی‌که ریزگرد ها د ر خوزستان زیاد شد و بعد به شهرهای مرکزی ایران سرایت کرد ، مهاجرت مرد م از این مناطق برای حفظ سلامتی و د اشتن هوای بهتر شروع شد .»
اگرچه مهاجرت‌های محیط زیستی به د لیل هوای آلود ه شروع شد اما باتوجه به صحبت‌های رئیس مرکز ملی خشکسالی و البته رئیس مرکز تغییر اقلیم سازمان حفاظت از محیط زیست کمبود آب هم به علت این قبیل از مهاجرت‌ها اضافه شد ه است، مسئله‌ای که می‌تواند سال‌های بعد شد ت بیشتری پید ا کند ، چراکه به گفته عیسی کلانتری رئیس سابق سازمان حفاظت از محیط زیست طی سال‌های آیند ه کشاورزی د ر مناطق جنوبی رشته کوه البرز و شرقی رشته کوه زاگرش متوقف خواهد شد . او قبل‌تر به خبرآنلاین گفته بود : «به ضرس قاطع به شما می‌گویم، اگر این سیاست‌های موجود (مد یریت و مصرف آب) برای پنج شش سال آیند ه اد امه پید ا کند د ر سال ۱۴۲۰ ما از جنوب البرز تا د ریاهای جنوب و از شرق زاگرس تا مرزهای شرقی کشور چیزی به‌عنوان کشاورزی نخواهیم د اشت، یعنی کشاورزی ایران د ر شمال البرز و غرب زاگرس خواهد بود ، اگر با روش موجود آب را مصرف کنیم نوه‌های من و بچه‌های شما باید از ایران بروند و جایی را برای زند گی پید ا کنند چراکه آبی نخواهند د اشت. »
مناطق توسعه یافته مقصد مهاجرت
همان‌طورکه گفته شد مهاجرت د اخلی یا خارجی برای بهبود وضعیت زند گی است، به تعبیر کاظمی‌پور: «افراد برای اد امه تحصیل یا د اشتن شغل بهتر به مراکز توسعه‌یافته‌تر می‌روند .»
این جمعیت شناس می‌گوید : «بسیاری از مهاجرت‌ها د ر طول تاریخ ایران بهد لیل توسعه نابرابر است، لذا باید سیاست‌هایی اتخاذ شود که جامعه مبد ا میل به مهاجرت کرد ن به شهر د یگر را ند اشته باشد ، معمولا مناطق حاشیه‌ای ایران توسعه نیافته‌تر هستند ، وقتی‌که بود جه‌ها را بررسی می‌کنیم، متوجه می‌شویم باز هم به مناطق توسعه یافته بود جه بیشتری تخصیص د اد ه شد ه و به مناطق د یگر کمتر، همین باعث می‌شود جمعیت حرکت کند ، خود مسئولین حاضرند بروند د ر یک محیط فقیر و بد ون آب و امکانات د ر یک محرومیت کامل زند گی کنند ؟ بنابراین باید به این افراد مهاجر حق د اد که به فکر خود شان باشند و حرکت کنند .»
اما اتفاقی که د ر مهاجرت‌ها با دلایل محیط زیستی رخ می‌د هد جابه‌جایی‌های انبود ه است، طوری‌که مثلاً قرار نیست چند نفر برای اد امه تحصیل یا شغل بهتر محل زند گی خود را ترک کنند ، بلکه حالا جمعیت زیاد ی برای ناشتن آب و هوای با کیفیت کوله‌بار خود شان را جمع کرد ه‌اند تا د ر شهری د یگر زند گی کنند ، اتفاقاً نگرانی همین‌جا شکل می‌گیرد ، به تعبیر کاظمی‌پور: «کشور ما برای این قبیل مهاجرت‌ها برنامه‌ریزی ند اریم تا محیط و جامعه مقصد هم با مشکلات مواجه نشود .»
از د وگانگی فرهنگی تا کاهش فرزند آوری د ر مهاجرت‌های انبوه
حالا که سیر مهاجرت‌های انبود ه از شهری به شهر د یگر برای د سترسی به آب، هوای تمیز، حتی شغل و امکانات رفاهی آغاز شد ه اگر برنامه‌ریزی وجود ند اشته باشد شهرهای مقصد با مشکلات زیاد ی مواجه می‌شوند . کاظمی‌پور د راین‌باره به خبرآنلاین می‌گوید : «شهری که مقصد مهاجرین است قطعا د ر آن نیاز به مسکن، کالاهای اساسی زند گی، آموزش و بهد اشت افزایش پید ا می‌کند ، اما وقتی ما برنامه‌ریزی ند اشته باشیم نیازهای انباشته بد ون پاسخگویی مناسب سبب کاهش سطح زند گی د ر شهرهای مقصد می‌شود چراکه برنامه‌ریزی وجود ند ارد ، مثلا د رمورد کالایی به‌نام مسکن، وضعیت آن د ر شهرهای مبد ا رها می‌شود د رحالی‌که د ر شهرهای مقصد تولید نیاز می‌شود .»
او با اشاره به مواجهه‌های فرهنگی د ر مهاجرت‌های انبوه می‌گوید : «اگر مهاجرت به‌صورت محد ود باشد ، افراد مهاجر سریع د ر جامعه مقصد هضم می‌شوند و به تد ریج فرهنگ جامعه مقصد را می‌پذیرند ، اما وقتی عد ه‌ی زیاد ی به جامعه مقصد مهاجرت کنند د وگانگی‌ها افزایش پید ا می‌کند ، افراد مهاجر سعی می‌کنند فرهنگ خود شان را حفظ کنند ، این وضعیت ممکن است برخورد هایی ایجاد کند ، بخشی از آسیب‌هایی که د ر مناطق حاشیه‌ای شهرها شاهد هستیم بهد لیل همین د وگانگی‌های فرهنگی میان جمعیت ساکن است که یکد یگر را تحمل نمی‌کنند .»
این جمعیت شناس د رباره تاثیر مهاجرت بر فرزند آوری اد امه می‌د هد : «مطالعات نشان می‌د هد که مهاجرت ازد واج و فرزند آوری را به تاخیر می‌اند ازد ، و معمولا وقتی یک فرد از مناطق توسعه نیافته به مناطق توسعه یافته حرکت می‌کند میزان باروری و فرزند آوری کمتر می‌شود . بنابراین د ر چنین وضعیتی باروری کاهش پید ا می‌کند و سیاست‌های جمعیتی که مطرح شد ه است محقق نخواهد شد .»
کاظمی‌پور بیان می‌کند : «افزایش بی‌برنامه این مهاجرت‌ها علاوه بر این‌که می‌تواند مخالفت‌ها و مشکلات زیاد ی د ر شهرهای مقصد ایجاد کند ، همچنین می‌تواند سبب خالی از سکنه شد ن مبد ا شود ، د ر چنین وضعیتی فرهنگ جامعه مبد ا می‌تواند از بین برود ، همچنین از نظر استراتژیک خالی از سکنه شد ن برخی مناطق کشور به‌خصوص د ر شهرهای مرزی آسیب‌هایی د رپی د ارد . »
