همه فیلم های مستند قابل نمایش عمومی نیست

محمدرضا خوش‌فرمان؛ کارگردان مستند«توتیا» :
همه فیلم های مستند قابل نمایش عمومی نیست
محمدرضا خوش‌فرمان مستندساز درباره مناسب نبودن همه مستندها برای عموم مردم گفت و بر توجه به درجه‌بندی سنی اینگونه آثار تاکید کرد.
به گزارش ایلنا، محمدرضا خوش‌فرمان، مستندساز که با مستند «پدگر» در هفدهمین جشنواره فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» حضور داشت و یکی از پرمخاطب‌ترین فیلم‌های اکران آنلاین جشنواره بود، درباره اکران آنلاین آثار مستند گفت: ماهیت سینما تغییر کرده است و دیگر همچون گذشته لزوما لازم نیست در یک فضای تاریک به تماشای آثار بنشینیم، به موجب همین تغییرات لازم است مخاطبان نیز دسته بندی شوند تا آثار مستند، داستانی، انیمیشن و کوتاه را هر طور که لازمه توجه آن‌هاست، ببینند.
او درباره نمایش آنلاین مستندها تاکید کرد: مستند به شکل عامه به فیلم‌های راز بقا و حیات‌وحش اطلاق می‌شود و شکل مستندهای اجتماعی، جامعه‌شناختی، شاعرانه و… کم‌تر شناخته شده هستند و تنها مخاطبان خاص خودشان را دارند. در اکران آثار مستند باید به این مساله توجه شود و نباید یک قانون کلی برای شیوه اکران همه مستندها درنظر گرفت اما اینکه با حفظ حقوق مولف و فیلمساز در دسترس عموم قرار گیرد، ارزشمند است.
کارگردان «توتیا» ادامه داد: باید توجه داشت که نمی‌توان همه مستندها را به اکران عموم درآوریم؛ برخی از آثار مستند مخاطبان بسیار خاصی دارند و همه نباید آن‌ها را ببینند، اینگونه آثار دارای صحنه‌های دلخراش یا آسیب‌زننده هستند و مسائل اخلاقی در آن رعایت نشده‌اند به همین دلیل باید به طیف خاصی از مسئولان و افراد تخصصی حوزه مربوطه نمایش داده شوند تا چاره‌ای برای آن مشکل بیابند.
خوش‌فرمان درباره محدودیت‌های اکران مستندها نیز خاطرنشان کرد: در سینمای مستند به درجه‌بندی سنی آثار توجه نمی‌شود؛ برخی موضوعات وجود دارند که به حریم خصوصی افراد بسیار وارد می‌شوند و میزان ورود به داستان، چندان مشخص نیست که همین مساله برای عام مردم مناسبت ندارد. فیلمسازان مستند در طول تولید آثارشان همواره باید این سوال را از خود بپرسند که تا کجا می‌توانند به داستان ورود کنند یا برای حل مساله باید از چه زوایا و معیارهایی به تولید بپردازند و سوال مهم‌تر اینکه مخاطب این فیلم کیست و چه کسانی می‌توانند آن را ببینند؟
او در پاسخ به این پرسش که ما موضوعات مستند را در سینمای داستانی هم شاهد هستیم اما آن آثار به اکران عموم درمی‌آیند، چرا این تقسیم‌بندی را تنها برای مستند قائل هستید، بیان کرد: سینمای داستانی قصه و ساخته ذهنی نویسنده است اما در مستند مخاطب با کسی مواجهه مستقیم دارد که می‌داند چه اتفاقاتی برای او رخ داده یا حتی رقم زده است. فیلم مستند باید کارکردی داشته باشد و نباید موضوعاتی که به افول اخلاقی می‌پردازند را برای جامعه به نمایش درآوریم تا زخم‌های آن بر تن مخاطبان باقی بماند.
این مستندساز تصریح کرد: البته درباره همه موضوعات می‌توان فیلم مستند ساخت و باید به موضوعات مهم بپردازیم اما تاکید من بر توجه به مخاطبان است. شاید یک فیلم مستند برای یک درصد از افراد جامعه مناسب باشد، اگر آن را به کل جامعه تسری دهیم، فضای ملتهبی را شاهد خواهیم بود.
کارگردان «موکان» در پایان درباره اکران آنلاین «پدگر» مطرح کرد: تهیه‌کننده مستند «پدگر» مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی‌ست اما من به‌عنوان کارگردان ترجیح می‌دهم که فیلم پس از شرکت در جشنواره‌های مختلف، به اکران آنلان درآید چراکه همین نوع از اکران هم محدودیت‌های حضور در جشنواره را برای فیلم‌ها به وجود می‌آورد. این فیلم درباره درونیات آدم‌هاست و باید دیده شود، اینگونه آثار برای عموم مردم مناسب هستند و آسیبی به جامعه نمی‌رسانند.