هیاهوی سازمان ملل و بازگشت مکانیسم ماشه

«بشارت نو» واکنش بازارها به فعال شدن اسنپ بک را بررسی می کند؛
احسان انصاری/امسال هیاهوی بازگشت تحریم ها در سازمان ملل و بازگشت مکانیزم ماشه این روزها بر سیاست ‌و اقتصاد ایران سایه انداخته است. این در حالی است که به غیر از امیدها برای توقف آن در لحظه آخر و حتی مذاکرات برای توقف آن درصورت اجرایی شدت، مسئولان کشورمان تاثیر این رویداد و در نتیجه نابودی کامل برجام را بر اقتصاد ایران چندان ویرانگر و غیرقابل کنترل نمی دانند. چنانچه معتقدند هم کشورمان سال ها تجربه در زمینه مقابله با تحریم ها دارد و هم تقریبا همه این تحریم ها تاکنون به انحا مختلف بر ایران تحمیل شده و بقول وزیر نفت اثر آزاردهنده ای نخواهد داشت. این درحالی است که امسال فضای مجمع عمومی سازمان ملل نسبت به سال های گذشته متفاوت بود و فضای ملتهبی را پشت سر گذاشت. از سخنرانی پر حرف و حدیث ترامپ گرفته تا سخنرانی های مکرون،اردوغان و مسعود پزشکیان. با این وجود آنچه برای مردم ایران اهمیت داشت تلاش هایی تیم مذاکره کننده هسته ای در حاشیه این اجلاس بود که به نتیجه نرسید و به احتمال زیاد مکانیسم ماشه در روزهای آینده فعال خواهد شد.در این مذاکرات عباس عراقچی وزیر خارجه ایران آخرین پیشنهادها را ارائه داده اما آن‌ها از سوی سه کشور اروپایی ناکافی دانسته شد. ایران پذیرفت بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تنها به یکی از سایت‌های بمباران‌ شده و نه همه آن‌ها دسترسی داشته باشند. همچنین وعده داد ظرف ۴۵ روز طرحی درباره نحوه رسیدگی به ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای بالا ارائه کند. مهلتی که از پیشنهاد قبلی ۹۰ روزه کوتاه‌تر بود. در مقابل، تهران خواستار لغو دائمی تهدید بازگشت همه تحریم‌های سازمان ملل متحد شد.
در کنار انتقادها از ایران برخی نگاه‌ها متوجه رافائل گروسی مدیرکل آژانس است. دیپلمات‌های اروپایی مدعی‌اند توافق اخیر او با ایران در قاهره فاقد محتوای واقعی بوده و صرفاً فرصتی برای تهران فراهم کرده تا از گفت ‌وگوهای جدی طفره برود. یک دیپلمات حتی گروسی را متهم کرد که برای حفظ موقعیت خود و جلب رضایت همه طرف‌ها موضعی نرم اتخاذ کرده است.
وال‌استریت‌ژورنال لارنس نورمن در حساب کاربری خود در ایکس درباره گفت‌وگوها در نیویورک در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل مدعی شد «با وجود تلاش‌های دیپلماتیک، هیچ تغییری در رخ نداده است. تا جایی که می‌دانم با توجه به شرایط فعلی، همچنان به بازگشت خودکار تحریم‌های ایران پیش می‌رویم.
انتقاد عراقچی در کشورهای اروپایی
عراقچی با تبیین ابتکارها و پیشنهادهای مطرح‌شده طی چند هفته گذشته، از جمله تفاهم منعقده بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جهت تسهیل تعاملات بین ایران و آژانس در شرایط جدید، کارشکنی سه کشور اروپایی و آمریکا در پیشبرد دیپلماسی را ادامه رویکرد غیرقانونی و زیاده‌خواهانه آنها طی دو دهه گذشته ارزیابی کرد و تاکید نمود بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده شورای امنیت به منزله ضربه‌ای مهلک علیه دیپلماسی و رژیم منع اشاعه خواهد بود که پیامدهای غیر قابل پیش‌بینی به دنبال خواهد داشت و مسئولیت آن بر عهده بانیان آن خواهد بود.
وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به اقدام ناموجه و غیر قانونی سه کشور اروپایی برای بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده شورای امنیت، مسئولیت مهم کره جنوبی به‌عنوان رئیس دوره‌ای شورای امنیت را یادآور گردید و خواستار مسئولیت‌پذیری همه اعضای شورای امنیت برای جلوگیری از تخریب روندهای دیپلماتیک به واسطه سوء استفاده از شورای امنیت شد.
اقدام احتمالی مجلس درباره پرونده هسته ای
در همین زمینه نایب رئیس مجلس از نامه ۷۱ نماینده مجلس به شورای عالی امنیت ملی خبر داد و گفت: در این نامه، درخواست تغییر در راهبرد و استراتژی هسته‌ای کشور مطرح شده است؛ مجلس روز یکشنبه به‌صورت جدی این موضوع را بررسی خواهد کرد.علی نیکزاد، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به مصوبه اخیر مجلس درباره تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دوران جنگ ۱۲ روزه، این اقدام را «حرکتی انقلابی» توصیف کرد که با تأیید شورای نگهبان به قانون تبدیل شده است.
وی با تأکید بر ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران گفت: در دکترین جمهوری اسلامی ایران، هیچ‌گاه بحث تولید بمب اتم مطرح نبوده و ما انرژی هسته‌ای را برای مزایای آن در حوزه‌هایی چون انتقال آب، تأمین برق، کشاورزی و پزشکی دنبال می‌کنیم.

واکنش بازارها به مکانیسم ماشه
بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازگشت تحریم‌ها می‌تواند بر روی بخش‌های اقتصادی کشور تاثیر بسزایی داشته باشد و باعث شود بازار‌ها روند تازه‌ای را تجربه کنند.

قرار است از امروز شنبه ۵ مهر سال جاری، ۶ قطعنامه تحریمی شورای امنیت علیه ایران بار دیگر فعال شود. این قطعنامه‌ها طبق توافق برجام، متوقف شده بودند. نماینده فرانسه در شورای امنیت درنشست روز جمعه اعلام کرده بود که یک هفته برای همکاری ایران تا روز رسمی جریان یافتن بازگشت تحریم‌ها باقی است.
با آغاز جلسه شورای امنیت در روز جمعه بازار‌های مالی در معاملات رسمی و غیررسمی خود به شدت نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند. از روز جمعه تا به امروز شاهد نوسان و افزایش قیمت دلار، سکه و طلا در بازار‌ها بودیم و در مقابل بورس تهران روند اصلاحی را تجربه کرد. برخی از کارشناسان اقتصادی عقیده دارند که بازار‌ها واکنشی بیش از اندازه نسبت به موضوع مکانیسم ماشه داشته‌اند؛ به نوعی این رکود و رکود‌های پی‌درپی در بازار‌ها قابل توجیه نیست. در مقابل برخی از کارشناسان نیز می‌گویند که با اجرایی شدن اسنپ‌بک شرایط بازار وخیم‌تر از حال حاضر می‌شود.
اجرایی شدن آن می‌تواند تاثیر مستقیمی بر روی اقتصاد و سیاست کشور داشته و در نهایت تمامی بازار‌های مالی به صورت مستقیم و غیرمستقیم از این موضوع تاثیر می‌پذیرند. برخی از فعالان اقتصادی عقیده دارند که واکنش‌های ناشی از اسنپ‌بک به صورت روانی و بیش از حد بوده و همین موضوع باعث می‌شود که اقتصاد کشور در میان‌مدت دچار خلل شود.
البته باید به این نکته نیز توجه کرد که کشور پیش از این نیز درگیر تحریم‌ها بوده و برای اولین بار نیست که تحریم می‌شویم و اقتصاد و صنایع کشور دیگر عادت دارند خود را با تحریم‌ها وفق دهند. هر دوره با تحریم‌های جدید برخی از صنایع با زیان‌سازی مواجه شدند، برخی ورشکست شدند، اما درنهایت توانسته‌اند از دام تحریم رها شوند و شرایط بهتری برای خود رقم بزنند. برخی از فعالان بازار‌های مالی عقیده دارند که بازگشت مکانیسم ماشه به صورت واقعی تاثیر چندانی روی اقتصاد نخواهد داشت؛ چراکه پیش از این نیز تحریم بوده‌ایم، اقتصاد و سیاست کشور بیشتر به صورت روانی واکنش نشان می‌دهد.