ادامه رفع فیلترینگ در دستور کار دولت پزشکیان

«بشارت نو» از اخبار غیررسمی برای رفع فیلترینگ تلگرام گزارش می دهد:
میترا موحود/ مسعود پزشکیان در رقابت های انتخاباتی یکی از شعارهای محوری خود را رفع فیلترینگ اعلام کرد. با این وجود پس از رفع فیلتر واتس آپ هنوز اتفاقی رخ نداده که البته شرایط کشور و به خصوص قوع جنگ12 روزه در این وقفه بی تأثیر نبود. با این وجود برخی رسانه‌ها ادعا کردند شنبه سوم آبان کمیته بررسی رفع فیلترینگ به دستور رئیس جمهور مسعود پزشکیان در مرکز ملی فضای مجازی تشکیل شد و اعضای آن به رفع فیلتر تلگرام، یوتیوب و اینستاگرام رأی منفی دادند.با این وجود  خبرگزاری فارس مدعی شد رأی منفی به موضوع رفع فیلتر صحت ندارد. در این جلسه، روسای دو قوه تأکید کردند هرگونه تصمیم‌گیری در خصوص رفع‌فیلتر باید بر اساس مصوبه شورای عالی باشد که به امضای رئیس‌جمهور رسیده است. مصوبه‌ای با ۳۲ بند که پیش‌تر منجر به رفع فیلتر واتساپ و گوگل‌پلی شد.مرحله اول این مصوبه که به رفع فیلتر واتساپ منجر شد، شامل بند‌هایی مانند حمایت از سکو‌های داخلی، اختصاص زیرساخت‌های لازم به این سکوها، و ابلاغ سیاست‌ها و الزامات تعرفه‌گذاری ترافیک شبکه و تسهیم درآمد محتوا است و در مرحله دوم بند‌هایی مانند تصویب لایحه مقابله با اخبار جعلی و ایجاد زیست بوم پایدار تولید محتوای مردمی در سکو‌های داخلی وجود دارد. با این حال، هنوز اجرای کامل این بند‌ها به پایان نرسیده است و رفع فیلتر تلگرام در این مصوبه مربوط به مرحله سوم و مشروط به مذاکرات و پذیرش حق حاکمیت ملی کشور از سوی این سکوست.
رئیس مجلس شورای اسلامی محمدباقر قالیباف در این جلسه تاکید کرد که مصوبه ۳۲ بندی باید به صورت کامل و مرحله‌به‌مرحله اجرا شود و هر مرحله تنها پس از تکمیل مراحل قبلی قابل پیگیری است.با توجه به این موضوع، پرداختن به بازگشایی تلگرام در این مقطع که مراحل پیش‌بینی شده در مصوبه هنوز تکمیل نشده است، خارج از دستور کار است.
سخنگوی دولت: رفع فیلترینگ در دستور کار است
در این زمینه فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، گفت: اگرچه دشمنان از ناهماهنگی اجتماعی سود می‌برند، اما موضوع فیلترینگ در حال بررسی است و امیدواریم به نتایج مطلوبی در جهت تقویت انسجام اجتماعی برسیم. سخنگوی دولت می‌گوید که رئیس‌جمهوری، رئیس شورای‌عالی فضای مجازی است و قاعدتا می‌توانند دستوری موضوع فیلترینگ را حل کنند اما از آنجا که نگاه دولت به وفاق و پذیرش موضوعات است تا اخلال و اختلالی به‌وجود نیاید این فرآیند طول کشیده است.
مهاجرانی با تاکید بر اینکه ریشه فیلترینگ صیانت است، گفت: «۸۵ درصد از مردم از فیلترشکن استفاده می‌کنند و گردش مالی خرید و فروش فیلترشکن‌ها ۲۰ همت است. این اعداد به تنهایی به لزوم بازنگری در فرآیند مسدودسازی صحه می‌گذارد. رفع فیلترینگ از وعده‌های انتخاباتی دکتر پزشکیان بوده است و در نشست سران قوا نیز مذاکرات خوبی صورت گرفته و در جلسه شورای عالی فضای مجازی نیز موضوع به یک کارگروه ویژه سپرده شده است.

موانع دولت پزشکیان برای رفع فیلترینگ

واقعیت این است که با رأی منفی اخیر کمیته رفع فیلتر در شورای‌عالی فضای مجازی؛ آن‌هم در شرایط حساس کشور که بحران پشت بحران رخ می‌دهد، پروژه اصرار رئیس دولت چهاردهم برای وفاق در این شورای‌عالی، با شکست جدی مواجه شده است. در‌این‌بین که پزشکیان همچنان بر رسیدن وفاق با گروهی که خود ذی‌نفع‌ فیلترینگ هستند، پافشاری می‌کند، اما کاربران دست از امیدداشتن به اجرای وعده رفع فیلتر آقای رئیس‌جمهور کشیده‌اند، چرا‌که ترجیح می‌دهند به جای حمل احساس ناامیدی بیشتر، همچنان با فیلترشکن از پلتفرم‌های محبوب خود استفاده کنند. به اعتقاد بسیاری وعده رفع فیلتر دولت چهاردهم،حالا از یک اولویت ملی به یک شوخی خسته‌کننده تبدیل شده است. زمانی که  مسعود پزشکیان وارد پاستور شد، یکی از نخستین تصمیم‌هایش تعیین مرجع مشخص برای تصمیم‌گیری درباره فیلترینگ بود. او در اقدامی که بسیاری از فعالان اقتصادی آن را «گل‌به‌خودی» دولت تعبیر کردند، مسئولیت تصمیم‌گیری در این زمینه را به شورای‌عالی فضای مجازی سپرد. از آن زمان تا امروز، بیش از یک سال از عمر دولت چهاردهم صرف تلاش رئیس‌جمهور برای ایجاد وفاق میان اعضای این شورا شده؛ اعضایی که مخالفت‌شان با رفع فیلتر بارها از تریبون‌های رسمی تکرار شده است. از سوی دیگر برخی فعالان سیاسی و همچنین اعضای شورای‌عالی فضای مجازی مسبب رسیدن وضعیت وعده رفع فیلتر دولت پزشکیان به شرایط کنونی را مصوبه ۳۲ بندی می‌دانند که ۴ دی ماه سال گذشته به تصویب رسید و براساس آن واتس‌اپ و گوگل‌پلی هم رفع فیلتر شد. از این مصوبه که مهر محرمانه هم به آن زده شده اطلاعات دقیقی در دسترس نیست، اما طبق خبرهایی که هم‌زمان با تصویب این مصوبه برخی رسانه‌ها منتشر کردند، مصوبه رفع فیلتر شورای‌عالی فضای مجازی، باعث محدود‌شدن اینترنت و دسترسی به پلتفرم‌های بین‌المللی می‌شود. به عنوان مثال براساس این مصوبه ۳۲ بندی، برای خروج مرحله به مرحله پلتفرم‌ها از فیلترینگ به نکاتی اشاره شده که همگی از سند ملی شبکه ملی اطلاعات استخراج شده است. در‌واقع شورا در شرایطی به رفع فیلتر از دو پلتفرم اجازه داد که برای نمونه بسته حمایتی تبلیغاتی به مبلغ ۵۰ میلیارد تومان به پیام‌رسان‌های داخلی اعطا شود، اینترنت طبقاتی بیش از گذشته پیگیری شود یا با فیلتر‌شکن‌ها مقابله جدی صورت بگیرد. از سوی دیگر براساس آنچه از جزئیات این مصوبه به رسانه‌ها درز کرد، قرار است یوتیوب از طریق درگاه‌های حکمرانی‌پذیر در دسترس قرار بگیرد یا قرار است رفع فیلتر از تلگرام بعد از مذاکره مشروط یا ارائه تلگرام از طریق سکوهای داخلی در صورت عدم توافق اتفاق بیفتد. یازده ماه پس از برداشتن گام اول رفع فیلتر و هزار وعده تکراری، پروژه «رفع فیلتر گام‌به‌گام» بیش از آنکه برنامه‌ای ملی باشد، شبیه یک طنز سیاسی شده است؛ طنزی که هر بار با عبارات همیشگی «در حال بررسی است» و «دولت پای وعده خود ایستاده» بازگو می‌شود. کاربران ایرانی اما روزبه‌روز بیشتر به فیلترشکن‌ها وابسته می‌شوند و آنچه قرار بود نشانه اعتماد دولت به مردم باشد، حالا به نمادی از ناتوانی دولت در اعمال تصمیم واقعی بدل شده؛ ساختاری که خود دولت آن را ایجاد و تقویت کرده است. در چنین شرایطی، دیگر پرسش اصلی کاربران این نیست که «کی رفع فیلتر می‌شود»، بلکه این است که اصلا چه کسی واقعا تصمیم می‌گیرد؟