ونزوئلا در معرض حمله ترامپ

معادلات بین المللی به صورت لحظه ای در حال تغییر است؛
پیمان جهانیان/ دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا روز شنبه از تمامی شرکت‌های هواپیمایی، خلبانان و همچنین قاچاقچیان مواد مخدر و انسان خواست که حریم هوایی بالای ونزوئلا و مناطق اطراف آن را بسته تلقی کنند.انتشار این پیام در شرایطی صورت گرفته که تنش‌ها میان واشنگتن و کاراکاس طی ماه‌های اخیر شدت گرفته و ایالات متحده عملیات نظامی و امنیتی متعددی را در مناطق کارائیب و اطراف ونزوئلا انجام داده است.
اهداف اولیه می‌توانند تاسیسات مرتبط با مواد مخدر از جمله تاسیسات تولید یا ذخیره‌سازی مورد استفاده کارتل‌های کلمبیایی که کوکائین را از طریق ونزوئلا حمل می‌کنند، باشند.سازمان‌های جاسوسی و اطلاعاتی آمریکا اطلاعات مربوط به محل چنین تاسیساتی را در ونزوئلا و کلمبیا به ارتش ارائه داده‌اند.اما مقامات نظامی ایالات متحده طیف وسیعی از گزینه‌ها را برای دونالد ترامپ در نظر گرفته‌اند؛ از جمله واحدهای نظامی ونزوئلا که از تجارت مواد مخدر سود می‌برند یا از نیکولاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا حمایت می‌کنند. گزینه‌های دیگر شامل تاسیسات مرتبط با نفت است. این حملات را می‌توان به عنوان بخشی از یک ابتکار مبارزه با مواد مخدر توجیه کرد اگرچه احتمالا تلاشی برای تضعیف قدرت مادورو با قطع دسترسی به بودجه او و افزایش چشمگیر فشار بر او خواهد بود.نیکولاس مادورو بارها اشاره کرده که افزایش حضور نظامی آمریکا در منطقه با هدف «سرنگونی» او انجام می‌گیرد.واشنگتن در ماه اوت، جایزه‌ی اطلاعات منجر به بازداشت مادورو را ۲ برابر کرد و به ۵۰ میلیون دلار رساند، و او را به «ارتباط با قاچاقچیان مواد مخدر و گروه‌های جنایی» متهم کرد؛ اتهامی که مادورو آن را رد کرده است.برخی رسانه‌های آمریکایی طی هفته‌های گذشته به نقل از منابعی آگاه در کاخ سفید گزارش دادند که «پیت هگست» وزیر جنگ آمریکا، ژنرال «دَن کین» رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا و دیگر مقامات ارشد، دونالد ترامپ را در مورد «گزینه‌های نظامی علیه ونزوئلا» مطلع کرده‌اند.

تلاش ناکام مادورو برای اجماع علیه ترامپ
به‌مدت دو دهه، ونزوئلا تلاش کرده بود با کشورهایی چون روسیه، چین، کوبا و ایران شبکه‌ای از متحدان ضدآمریکایی بسازد، با امید ایجاد نظمی جهانی که بتواند در برابر واشنگتن بایستد. اما این راهبرد اکنون ناکام مانده است. روسیه، چین، کوبا، ایران و دیگر قدرت‌های ضدآمریکایی اکنون، در حالی که نیکولاس مادورو با افزایش حضور نظامی آمریکا روبه‌رو است. حضور نظامی‌ای که دونالد ترامپ اعلام کرده هدفش سرنگونی اوست. چیزی بیش از چند جمله حمایتی ارائه نمی‌کنند. مانند ایران که هنگام حمله‌های نظامی اسرائیل و آمریکا عملاً تنها ماند، ونزوئلا نیز می‌بیند که متحدانش در زمان بحران در حاشیه قرار گرفته‌اند.در روزهای اخیر، هم‌زمان با آرایش ناوهای آمریکایی در نزدیکی ونزوئلا، متحدان کاراکاس تنها برای مادوروکه ۲۳ نوامبر ۶۳ ساله شدپیام تبریک تولد فرستادند.
دنیل اورتگا، رئیس‌جمهور نیکاراگوئه، نوشت: «در زمانه‌های سخت، در مسیرهای دشوار و در چهارراه‌های چالش‌برانگیز، نور معنوی جنگجویی می‌درخشد که می‌داند چگونه بجنگد و پیروز شود».

ترامپ هنوز نگفته آیا کارزار نظامی آمریکا را به حملات زمینی علیه ونزوئلا گسترش خواهد داد یا نه، پس از آن‌که طی سه ماه گذشته حملاتی علیه قایق‌ها در دریای کارائیب و اقیانوس آرام انجام داد؛ حملاتی که بیش از ۸۰ کشته بر جای گذاشته است.آمریکا می‌گوید این قایق‌هاکه برخی از آنها به گفته ارتش آمریکا از ونزوئلا منشأ گرفته‌اندحامل مواد مخدر برای کارتل‌ها و باندهایی بودند که ایالات متحده آنها را سازمان‌های تروریستی معرفی کرده است. منتقدان اما می‌گویند این حملات، اعدام‌های فراقضایی هستند و موجب نگرانی متحدان آمریکا در زمینه اشتراک اطلاعات شده‌اند.تحلیل‌گران نزدیک‌ترین شرکا مانند کوبا، ایران و نیکاراگوئه از نظر اقتصادی فرسوده‌اند و ظرفیت مداخله در ونزوئلا را ندارند.دو متحد قدرتمند مادورو چین و روسیه پیشتر تجهیزات نظامی، تعمیرات، آموزش و کمک‌های اقتصادی ارائه کرده‌اند. به گفته منابع آگاه، با آماده شدن مادورو برای اقدامات دفاعی، روس‌ها در زمینه تعمیرات هواپیما و سامانه‌های موشکی زمین به هوا به ونزوئلا کمک می‌کنند.هفته گذشته، دو نفتکش که اتحادیه اروپا آنها را متهم کرده بود حامل نفت تحریمی روسیه بوده‌اند، با محموله میعانات سبک و نفتا وارد ونزوئلا شدند. ونزوئلا به‌شدت به این مواد نیاز دارد تا بتواند از نفت سنگین خود سوخت تولید کند و آن را برای صادرات به چین پمپ کند.
عدم تمایل چین و روسیه برای دخالت در ونزوئلا

روسیه و چین با چالش‌هایی روبه‌رو هستند که علاقه آنها به نگرانی‌های امنیتی ونزوئلا را کاهش می‌دهد. برای روسیه، هزینه جنگ فرسایشی اوکراین، و برای چین، اقتصاد ضعیفی که سخاوتمندی آن را محدود می‌کند. تحریم‌های مالی تحت رهبری آمریکا علیه کاراکاس نیز تعامل با این کشور را دشوارتر کرده است.
هر دو کشور همچنین در تلاش‌اند با ترامپ توافق‌های بزرگ تجاری و دیپلماتیک مذاکره کنند و بنابراین انگیزه کمی دارند تا سرمایه سیاسی خود را بر سر ونزوئلا هزینه کنند.روسیه و چین در جنگ ۱۲روزه ایران با اسرائیل نیز حمایتی دیپلماتیک ارائه کردند، اما حتی وقتی آمریکا در ژوئن تأسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی را بمباران کرد، هیچ‌یک مداخله نظامی نکردند.در دوران هوگو چاوز، ونزوئلا با استفاده از منابع عظیم نفت و مواد معدنی خود روابط سیاسی و تجاری با دشمنان آمریکا ساخت. بانک‌های چینی میلیاردها دلار وام دادند که قرار بود با نفت بازپرداخت شود و صرف ساخت مسکن، مخابرات و زیرساخت شود.کوبا در برابر دریافت نفت ارزان، پزشک و مستشار نظامی فرستاد که به گفته برخی مقامات سابق، به سرکوب مخالفت‌ها در ارتش ونزوئلا کمک کردند. ایران کارخانه‌های کوچک خودروسازی ایجاد کرد. حتی بلاروس یک کارخانه آجرسازی راه‌اندازی کرد.پس از روی کار آمدن مادورو در ۲۰۱۳، کاهش تولید نفت و ناآرامی‌های مدنی اقتصاد را به سقوط کشاند و موجب شد برخی پایتخت‌های دوست نسبت به آینده وام‌هایشان بدبین شوند.با این حال، این اتحادها همچنان برای رژیم مادورو اهمیت دارد. پس از تحریم صنعت نفت ونزوئلا توسط آمریکا در ۲۰۱۹، ایران محموله‌های کوچک سوخت ارسال کرد. روسیه عملیات تجارت نفت ونزوئلا را در بازار سیاه برعهده گرفت.و سپس این کشورها پس از انتخابات جنجالی ژوئیه ۲۰۲۴که مخالفان گفتند رژیم آن را دزدیده—باز هم دولت مادورو را به‌رسمیت شناختند، حتی وقتی آمریکا اعلام کرد او نامشروع است.چین بزرگ‌ترین طلبکار و خریدار نفت ونزوئلا این کشور را «شریک در همه فصول» می‌خواند؛ کشوری که از سال ۲۰۰۰ تاکنون بیش از ۳۰ میلیارد دلار سلاح بزرگ از چین دریافت کرده است.اما دوره رونق اقتصادی مادورو با چین پس از ۲۰۱۳ کوتاه بود؛ وام‌ها و کمک‌ها به سرعت کاهش یافت. پکن چندین پروژه زیربنایی را رها کرده و اکنون تقریباً فقط با واردات نفت ونزوئلا بدهی‌های معوق را تسویه می‌کند.اوانان رومرو، معاون پیشین وزیر انرژی ونزوئلا و اکنون مشاور اپوزیسیون برای طرح احیای بخش نفت، می‌گوید سقوط مادورو می‌تواند به زیان چین تمام شود، زیرا دولت بعدی احتمالاً به‌جای چین، روابط خود با آمریکا را اولویت خواهد داد.