گسترش نزاع در خیابان بازتاب خشم نهفته در مردم
- شناسه خبر: 2949
- تاریخ و زمان ارسال: 23 آبان 1402 ساعت 21:31
- منتشرکننده: مدیریت
یگانه شوق الشعراء/ در سال های اخیر روند نزاع های خیابانی صعودی بوده است. این شاخص در 5 ماه نخست امسال طبق آخرین دادههای سازمان پزشکی قانونی سطح بالایی را ثبت کرده است. بررسیهای استانی نیز نشان از رکوردداری تهران در نزاعهای خیابانی داشته است. آمار نزاع به خوبی می تواند بیانگر سطح خشونت در جامعه ایران باشد. نزاع را می توانیم کشمکش و پرخاش میان افراد بدانیم در حالتی که منجر به آسیب های فیزیکی شود. مطابق آمار تعداد نزاعهایی که منجر به مراجعه به پزشکی قانونی شده است، در سال ۱۴۰۲ تا پایان مرداد ماه به عدد ۲۷۹ هزار و ۲۵ رسیده است. سهم این مقدار در پنج ماه اول سال ۱۴۰۲ نسبت به جمعیت کشور برابر با ۰.۳۳ درصد بوده است. به عبارتی به ازای هر ده هزار نفر جمعیت کشور ۳۳ درگیری رخ داده است. اگر این روند به همین شکل ادامه یابد طبق آمار تعداد نزاعهای کشور تا پایان این سال به عدد ۶۶۹ هزار و ۹۶۰ عدد خواهد رسید. با بررسی آمار ده سال اخیر نزاع در کشور یعنی از سال ۱۳۹۲ نیز روند این شاخص در طول این سالها مشخص میشود. این روند نشان میدهد که تعداد و سهم نزاع نسبت به جمعیت از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹6 نزولی بوده اما پس از آن با روندی فزاینده مواجه بوده است. برخی از کارشناسان صعودی بودن روند نزاع ها را زنگ خطری می دانند که سال هاست در جامعه ایران به صدا درآمده است. عده ای مسائل اقتصادی را از مهم ترین دلایل افزایش میزان نزاع ها می دانند و به دژکارکردی های نهاد های اصلی جامعه در این حوزه اشاره می کنند. در هر حال چنین آمارهایی می تواند به خوبی مبین وضعیت سلامت روان جامعه باشد. در این گزارش علیرضا شریفی یزدی جامعه شناس و روانشناس اجتماعی و اردشیر گراوند جامعه شناس و پژوهشگر اجتماعی به این پرسش بشارت نو پاسخ داده اند که چرا روند نزاع در کشور ما صعودی است؟
نزاع، علت مراجعه ۵۵ هزار نفر به پزشکی قانونی تهران
در شش ماهه اول سالجاری ۵۵ هزار و ۲۹۹ نفر به دلیل آسیب های ناشی از نزاع به مراکز پزشکی قانونی استان مراجعه کرده اند که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل نیم درصد افزایش یافته است.
به گزارش روابط عمومی اداره کل پزشکی قانونی استان تهران، مهدی فروزش در این باره گفت: در شش ماه اول سالجاری ۵۵ هزار و ۲۹۹ نفر به دلیل آسیب های ناشی از نزاع به مراکز پزشکی قانونی استان تهران مراجعه کرده اند که این تعداد در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۱ که تعداد مراجعین به دلیل نزاع به مراکز پزشکی قانونی ۵۵ هزار و پنج نفر اعلام شده بود که نیم درصد افزایش یافته است.وی گفت: از کل مراجعین به دلیل آسیب های ناشی از نزاع درشش ماهه اول سالجاری، ۳۴ هزار و ۵۹۰ نفر مرد و ۲۰ هزار و ۷۰۹ نفر زن بوده اند.
خشم جا به جا شده
علیرضا شریفی یزدی جامعه شناس و روانشناس اجتماعی در این خصوص به بشارت نو گفت: «یک سری موارد نشان دهنده میزان حرارت یک جامعه است. چنین مواردی به خوبی نشان می دهد که آیا جامعه تب دارد و یا در حال طی کردن شرایط طبیعی است. در کشوری مانند هلند یکی از مسائلی که وجود دارد این است که به دلیل آنکه تعداد زندانی ها بسیار زیاد کاهش پیدا کرده است کاربری مراکزی که روزی زندان بوده اند باید چه تغییری کند؟ چنین پدیده ای نشان می دهد که این کشور دارد یک مسیر درستی را طی می کند و به سمت و سویی می رود که شاخص های مختلف سلامت اجتماعی در این جامعه می تواند بالا باشد. ما درکشوری زندگی می کنیم که هر ساله میزان ورودی پرونده به قوه قضائیه در هر زمینه ای در حال افزایش است. از سوی دیگر در کشور ما نسبت به سال گذشته میزان سرقت اولی ها افزایش یافته است. یعنی کسانی که دستگیر شده اند در حالی که برای اولین بار دست به سرقت زده اند. نزاع هم از جمله این موارد است؛ آمار نزاع نشان دهنده این است که جامعه در درون خود یک خشم نهفته دارد. جامعه و مردم جامعه ما تب دار هستند و به لحاظ روانی حال خوبی ندارند. چون مسائل و مشکلات مردم زیاد است و از کانال مناسب نمی توانند این مسائل را حل کنند لذا آن ها را تبدیل می کنند که ما به آن خشم جا به جا شده می گوییم. برای مثال فردی در محل کار از رئیس خود به دلیل برخورد بد او خشم دارد اما در نزاع خیابانی این خشم را نشان می دهد و در کوچک ترین تصادفی ما شاهد هستیم برخی از مواقع فجایعی رخ می دهد و برخورد فیزیکی افراد به قتل منجر می شود.»
انواع نزاع ها
وی ادامه داد: «بخش دیگری از داستان مربوط به کمبود امکانات است. یعنی برخی از نزاع ها ناشی از مسائل اقتصادی است. مانند نزاع های میان رانندگان تاکسی و یا دو دست فروش. بخشی از نزاع ها بر سر منابع طبیعی است مانند اختلافاتی که بین اهالی یک روستا سر منبع آب رخ می دهد که این روزها با توجه به بحث خشکسالی این نوع نزاع ها وجود دارد. همچنین نزاع های خانوادگی نیز وجود دارد؛ پیشتر آمار این نوع نزاع ها کم بود ولی این روزها افزایش یافته است. تمام این ها بیانگر این نکته است که جامعه ما در یک شرایط غیر طبیعی و ملتهب قرار دارد. مهم ترین ریشه شرایط کنونی مسائل اقتصادی و شرایط اجتماعی است. به لحاظ روانی نیز واقعیت این است که انواع اختلالات روانی طی سال های اخیر در جامعه ما افزایش یافته است. وقتی فرد اختلال روان پیدا می کند یکی از بروز آن خشونت و درگیری است.»
دژکارکردی های نهاد های اصلی
این کارشناس در آخر تاکید کرد: «اساسا نزاع به عنوان یکی از ده ها مواردی که در جامعه آسیب به حساب می آید، به دژکارکردی برخی از نهاد ها بر می گردد. به نظر من مهمترین این نهاد ها اول نهاد اقتصادی و بعد نهاد آموزش و پرورش است و در آخر نهاد سیاسی در این زمینه نقش مهمی دارد. نهاد اقتصاد از این منظر که بخش بزرگی از نزاع هایی که در کشور ما رخ می دهد ریشه اقتصادی دارد. از سوی دیگر آموزش و پرورش به عنوان سازمانی که نماینده نهاد آموزشی است نه تنها در جهت کاهش نزاع و خشونت در جامعه حرکت خاصی نمی کند بلکه به دلایل مختلف خود مولد این مسئله است. همچنین نهاد سیاست دو کارکرد اصلی تولید نظم و تولید امنیت را به عهده دارد. وقتی سطح نزاع بالا می رود یعنی نهاد سیاسی نتوانسته است به اندازه کافی به وظایف اصلی خود عمل کند. اگر این نهاد ها به وظایف اصلی خود به شکل درست عمل کنند یقینا آمار نزاع ها پایین خواهد آمد.»
نقش ساختار سنتی
اردشیر گراوند، جامعه شناس و پژوهشگر اجتماعی در این باره به بشارت نو گفت: «وقتی در یک جامعه ای تنش های مختلف وجود داشته باشد یکی از انواع تنش ها نزاع خواهد بود. در محیطی که قواعد شغل و هزینه و درآمد خانواده ها تنظیم نباشد و پایداری شغل وجود نداشته باشد چنین مسائلی شکل می گیرد. یکی از مظاهر بروز تنش ها نزاع است و ممکن است سر کوچک ترین مسئله ای افراد با یکدیگر گلاویز شوند. در جامعه ما آستانه تحریک افراد پایین آمده است و آدم ها سریع واکنش نشان می دهند. قبلا جامعه چون یک ساختار سنتی و کنتزل اجتماعی داشت چنین مواردی کنترل می شد اما الان این موضوع وجود ندارد و ساختار سنتی نمی تواند به نقش خود در این حوزه عمل کند. همچنین افراد خود نیز امیدی به اصلاح ساختار سنتی ندارند به همین دلیل به نظر من نزاع در جامعه ما روند افزایشی را حفظ خواهد کرد.»🔴 منتشر شده در شماره 3223 روزنامه بشارت نو مورخ 1402/08/24