«نه» ایران به شرم الشیخ؛ فرصت سوزی یا مصلحت؟

«بشارت نو» پیامدهای تصمیم ایران را بررسی می کند؛
پیمان جهانیان/ اجلاس شرم الشیخ دیروز دوشنبه با حضور دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و با حضور سران شماری از کشورهای جهان در خصوص مرحله پایانی نشست شرم الشیخ برگزار شد.
نکته مهم اینکه در حالی قرار است نشست شرم الشیخ با حضور دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا دیروز دوشنبه برگزارشد که طرفهای اصلی ماجرا، یعنی خود حماس، تشکیلات خودگردان فلسطین، ایران و اسرائیل در آن حضور ندارند.
نشریه تایمز اسرائیل اعلام کرد حماس اسامی ۲۰ تن از گروگانهای زنده اسرائیلی را که دیروز آزاد شدند را منتشر کرده است. طبق گزارش نشریه تایمز، این فهرست شامل اسامی ۲۰ گروگانی است که نامهایشان پیشتر در چارچوب مذاکرات صلح در اختیار طرف اسرائیلی قرار گرفته بود.
در همین حال رسانه‌های جهانی از جمله خبرگزاری آسوشیتد پرس گزارش داد نخستین گروه از گروگانهای اسرائیلی آزاد شدند. طبق گزارش آسوشیتد پرس، حماس روز دوشنبه هفت گروگان را به عنوان نخستین گروه از گروگانهایی که قرار است آزاد شوند، در چارچوب آتش بس برای توقف جنگ دوساله غزه آزاد کرد. انتظار می‌رود این هفت گروگان به‌زودی به خانواده‌های خود ملحق شده و تحت مراقبت‌های پزشکی در اسرائیل قرار بگیرند.
به گفته ارتش اسرائیل، صلیب سرخ در حال عزیمت به جنوب غزه است؛ جایی که انتظار می‌رود گروه دوم از گروگانهای زنده را تحویل بگیرد. این در حالی است که به گفته منابع خبری،  قرار است در جریان توافق تبادل اسرا ۱۹۶۶ اسیر فلسطینی امروز از زندان‌های رژیم صهیونیستی آزاد شوند.
چه کسانی در شرم الشیخ حضور داشتند؟
السیسی رئیس جمهور مصر در طول دو سال درگیری غزه، نقشی کلیدی را ایفا کرد. «شیخ تمیم بن حمد آل ثانی»، امیر قطر، «امانوئل مکرون»، رئیس جمهور فرانسه، «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه، «کی‌یر استارمر»، نخست وزیر بریتانیا، «پدرو سانچز»، نخست وزیر اسپانیا، «جورجیا ملونی»، نخست وزیر ایتالیا، «آنتونیو کوستا» رئیس شورای اروپا، «آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل، «احمد ابوالغیط»، دبیرکل اتحادیه عرب، «عبدالله دوم»، پادشاه اردن، «احمد عبدالله الاحمد الصباح»، نخست وزیر کویت، «حمد بن عیسی آل خلیفه»، پادشاه بحرین، «پرابوو سوبیانتو»، رئیس جمهور اندونزی، «الهام علی‌اف»، رئیس جمهور آذربایجان، «فردریش مرتس»، صدراعظم آلمان، «کیریاکوس میتسوتاکیس»، نخست وزیر یونان، «نیکول پاشینیان»، نخست وزیر ارمنستان، «ویکتور اوربان»، نخست وزیر مجارستان، «شهباز شریف» نخست وزیر پاکستان، «مارک کارنی»، نخست وزیر کانادا، «یوناس‌گار استوره»، نخست وزیر نروژ، و «محمد شیاع السودانی»، نخست وزیر عراق در نشست دیروز حضور داشتند.

اظهارات عراقچی درباره پاسخ منفی ایران
وزیر امور خارجه درباره عدم پذیرش دعوت به عمل آمده از ایران برای شرکت در اجلاس شرم‌الشیخ گفت: نمی‌توانیم با کسانی وارد تعامل شویم که به مردم ایران حمله کرده‌اند و همچنان ما را تهدید و تحریم می‌کنند. عراقچی بیان کرد: فلسطینی‌ها کاملاً محق هستند که حق اساسی تعیین سرنوشت خود را به دست آورند و همه کشور‌ها بیش از هر زمان دیگری وظیفه دارند که در حمایت از این خواسته قانونی و مشروع به آنان کمک کنند.وی با بیان اینکه ایران همواره نیرویی کلیدی برای صلح در منطقه بوده و خواهد بود، تصریح کرد: برخلاف رژیم نسل‌کش اسرائیل، ایران به دنبال جنگ‌های بی‌پایان نیست، به‌ویژه به هزینه متحدان ادعایی، بلکه در پی صلح پایدار، شکوفایی و همکاری است. از سوی دیگر اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت امور خارجه هم در گفت‌و‌گو با ایرنا درباره دعوت از ایران برای شرکت در این نشست گفت: جمهوری اسلامی ایران پیش‌تر موضع خود مبنی بر استقبال از هر اقدامی که موجب توقف نسل‌کشی در غزه و کاهش درد و رنج مردم مظلوم فلسطین، خروج اشغالگران از این باریکه و ورود بدون‌مانع مایحتاج مردم شود را اعلام کرده است. در عین حال، ما برنامه‌ای برای شرکت در این نشست نداریم.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین با تشکر از دولت مصر به‌خاطر دعوت از ایران، بر اهمیت همبستگی و وحدت نظر جهان اسلام و کشور‌های منطقه برای زمینه‌سازی تحقق حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین و مقابله با تهدید‌های ناشی از سیطره‌طلبی و جنگ‌افروزی رژیم صهیونیستی تاکید کرد.
پیامدهای عدم حضور ایران در شرم الشیخ
در این نشست تصمیماتی درباره غزه، آینده آن، سلاح و تونل‌های حماس گرفته شد که مشارکت و اعلام موضع صریح و رایزنی‌های احتمالی هیات ایرانی در چنین اجلاسی با دیگر شرکت کنندگان به خصوص کشورهای عربی و اسلامی مانند ترکیه، پاکستان و عربستان و غیره می‌توانست در شکل‌دهی به این تصمیمات تا حدودی موثر باشد و دستکم از دوز تصمیماتی یکجانبه و مطلوب اسرائیل از طریق متحدان آمریکایی و اروپایی آن بکاهد.
فایده احتمالی دوم این که این مشارکت برای حامیان مذاکره در داخل ایران می‌توانست فتح البابی برای از سرگیری دیپلماسی با دولت آمریکا باشد که صرف نظر از این که به توافقی بینجامد یا نه اما به مدیریت تنش و کاهش تنش کمک کند.
فایده احتمالی سوم این که ایران با این مشارکت و در سایه مشارکت گسترده منطقه‌ای و بین‌المللی در اجلاس شرم الشیخ دستکم در مظان اتهام مخالفت با صلح و آرامش در خاورمیانه قرار نمی‌گیرد. در این خصوص هم می‌توان گفت که اساسا برخی کشورهای شرکت کننده در این اجلاس هم چه بسا با این طرح ترامپ موافق نباشند؛ اما چه در جستجوی منافعی چه از بیم عصبانیت ترامپ در صورت مخالفت با دعوتش شرکت کردند.