حذف چراغ خاموش یارانه های نقدی در دولت پزشکیان

«بشارت نو» از حذف یارانه25 میلیون نفر گزارش می‌دهد:
پیمان جهانیان/ دولت چهاردهم به همان صورت که به دنبال افزایش قیمت بنزین است به دنبال حذف یارانه های نقدی نیز است. به نظر می رسد به دلیل چالش های بین المللی دولت از علنی کردن چنین تصمیماتی پرهیز می کند وگرنه اگر کشور در شرایط عادی قرار داشت شاید تاکنون هم قیمت بنزین افزایش پیدا کرده بود وهم یارانه نقدی قطع شده بود.در چنین شرایطی است که یارانه نقدی سه میلیون نفر از خانوار‌های یارانه بگیر در مردادماه قطع شد که بر اساس پیام سامانه هدفمندی یک شاخص جدید سخت گیرانه برای حذف یارانه بگیران لحاظ شده است.در اطلاعیه سامانه حمایت برای خانوار‌هایی که یارانه ‌شان قطع شده آمده بود: «بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی و بررسی‌های صورت‌گرفته بر روی شاخص‌های بانکی، درآمدی و دارایی شما، سرانه درآمد ماهانه پس از کسر هزینه‌های اجاره مسکن، بیشتر از ۱۰ میلیون تومان برآورد شده است؛ لذا خانوار شما واجد شرایط اخذ یارانه نیست.پس از آن نیز حسن نوروزی رئیس سازامان هدفمندی اعلام کرد: «بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۴ تا پایان امسال با همکاری وزارت رفاه سه دهک بالایی جامعه که در مجموع ۱۸ میلیون نفر می‌شوند از مجموعه یارانه ‌بگیران حذف خواهند شد.»
حذف25 میلیون نفر از دریافت یارانه نقدی
احمد میدری و در حاشیه جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران درباره شیوه جدید اجرای ارائه کالابرگ الکترونیکی، گفت: روش جدید در حال بررسی و تبادل نظر بین دولت و مجلس است و هنوز نهایی نشده است. یک پیشنهاد این است که قیمت کالا‌ها ثابت بماند، اما هنوز به جمع‌بندی نهایی نرسیده و در زمان مقرر اعلام خواهد شد.وی یادآور شد: در زمینه ثابت نگه‌داشتن قیمت کالا‌های اساسی در روند ارائه کالابرگ الکترونیکی باید بتوانیم در یک فاصله دوماهه پیش از ارائه کالابرگ‌ها، اجناس را خریداری کنیم تا با قیمت ثابت به دست مصرف‌کنندگان برسانیم.وزیر کار درباره روند حذف کسانی که نیاز کمتری به دریافت یارانه دارند، گفت: بعد از جنگ این روند را شروع کردیم ولی مجلس در نظری اعلام کرد باید ۲۵ میلیون نفر حذف شوند؛ اینکه واقعاً امکان حذف ۲۵ نفر میلیون وجود دارد یا نه، نظرات کارشناسی متفاوت است ولی ما از بهمن پارسال تا حالا یارانه حدود هفت میلیون نفر را حذف کردیم.میدری در پاسخ به اینکه امکان ارائه کالابرگ به صورت ماهانه وجود دارد یا خیر، گفت: ما مجری سیاست هستیم. اگر منابع باشد و هر ماه تامین شود می‌توانیم هر ماه آن را اجرا کنیم. بستگی دارد که سازمان برنامه و بودجه منبع لازم را اختصاص دهد یا خیر.وی یادآور شد: طرحی که گروهی در دولت و گروهی در مجلس موافق آن است، انتقال ارز ترجیحی از واردکنندگان به مصرف‌کنندگان است و از این طریق کالا برگ را توزیع کنیم که البته یارانه نقدی هم حذف نخواهد شد.

کسری دولت برای کالا برگ
مسیری که دولت برای حذف یارانه نقدی در پیش گرفته به جهت رعایت ملاحظات و فرصت دادن به دستگاه‌ها برای رسیدگی به اعتراضات افرادی که نسبت به قطع یارانه خود معترض می‌شوند منطقی است. با این وجود در نتیجه عدم اجرای قانون که باید از ماه‌های ابتدایی سال آغاز می‌شد، منابعی که باید از محل حذف صرفه‌جویی می‌شد عملا در دسترس نخواهد بود.در حقیقت با تاخیر پیش آمده شاهد بروز کسری در منابع پیش‌بینی شده برای کالابرگ الکترونیک هستیم. با توجه به زیانی که تا کنون از جهت عدم اجرای قانون متوجه دهک‌های پایین درآمدی شده است، این انتظار از وزارت کار و سازمان برنامه وجود دارد تا حداقل ظرف چند ماه آینده فرآیند حذف را تکمیل کنند.اگر رقم در نظر گرفته شده برای حذف در مرداد ماه را نیز مورد توجه قرار دهیم در نهایت همچنان ۱۵ میلیون نفر دیگر باید تعیین تکلیف شوند. با توجه به روند کنونی احتمال می‌رود که این افراد نیز به مرور تا پایان سال از فهرست یارانه بگیران حذف شوند.در قانون تاکید شده است که منابع حاصل از حذف سه دهک اول باید در قالب یارانه در اختیار دهک‌های پایین‌تر قرار بگیرد. دولت باید با حذف یارانه پردرآمد‌ها ظرف ۴ ماهه اول سال رقم مورد نیاز کالابرگ را تامین می‌کرد؛ مسئله‌ای که با استفاده از یک میلیارد دلار از منابع ارزی صندوق توسعه ملی تامین شد و منابعی که باید صرف پروژه‌های توسعه‌ای می‌شد برای کالابرگ هزینه شد. این مسئله نتیجه مستقیم تاخیر در حذف یارانه دهک‌های ۸ تا ۱۰ درآمدی بود.
مهم ترین پیامدهای حذف یارانه نقدی
کسری بودجه امسال و پیش‌بینی‌هایی که از کسری بودجه در سال آینده وجود دارد و سیاست های تخاصمی ترامپ نسبت به ایران و احتمال کاهش فروش نفت کشور ناشی از اسنپک بک باعث شده دولت نسبت به حذف یارانه ها اقدام کند.واقعیت این است که در طول هفت سال گذشته کلیه منابع جایگزین فروش نفت مصرف شده است و خزانه دولت خالی است.

طبیعی است که در چنین شرایطی دولت از دو طریق تلاش می‌کند تا کسری بودجه خودش را جبران کند اولین بخش کاهش هزینه‌ها و بخش دوم افزایش درآمدهاست که در این بخش شاهد افزایش ۴۰ درصدی مالیات‌ها و اغلب خدمات دولتی در بخش انرژی (آب، برق، گاز و…) افزایشی بوده‌ایم. نکته دیگر اینکه هدفمندی یارانه‌ها به این معنی که تنها نیازمندان یارانه بگیرند به اطلاعات بسیار زیادی نیاز دارد که دولت معمولا دسترسی زیادی به این اطلاعات ندارد و دو بار هم در دوره احمدی نژاد و دوره ریاست‌جمهوری روحانی اقدام به فراخوان برای فرم‌های خوداظهاری کردند که هر دو بار هم با شکست مواجه شدند.